64- Lûgatçe Ve Kaynaklar
Âbid : İbâdet eden
Adâb : Edebinçoğulu; bilinmesi ve gözetilmesi gereken kaideler.
Alenî : Açık.
Ashâb-ı Kiram :Yüce arkadaşlar; Peygamberimiz Hz. Muhammed'i mü'min olarak görenler veimanları üzerinde ölenler.
Avret : Kur'ân veSünnet'e göre erkekte ve kadında örtülmesi gereken yerler.
Âyet : Kur'ânsûrelerinin her bir bölümü.
Azîm : Büyük.
Bîçare : Çaresiz.
Bid'at : Kur'ân'a,Sünnet'e, İcmaa ve Kıyasa aykırı olan. Dinde sonradan ortaya çıkan.
Bulûğ : Ergenlik.
Câiz : Yapılmasındadinî yönden sakınca olmayan.
Câzibe : Çeken,alımlılık, sevimlilik.
Cebbar : Allah'ınisimlerinden, büyük, yücelik sahibi.
Cibrîl : Cebrâil,peygamberlere vahiy getiren büyük melek.
Cihanşümûl :Evrensel.
Cünüb : Ğusülabdesti alması gereken kişi.
Derûnî : İçeyönelik, kalbî.
Diyalog : İki veyadaha fazla kişinin konuşması.
Düstûr : Kanun,kaide, prensib.
Ensar :Peygamberimize iman etmiş ve O'na Ashab olmuş Medine'nin yerlisi olanMüslümanlarla Mekkeli muhacir mü'minlerin dışındaki bütün sahâbîler.
Fâhişe : Bak. 424.
Farîze : Farz,Allah'ın ve Peygamberi'nin yapılması gereken kesin emri, hükmü.
Farz-ı Ayın : Herbir mü'min tarafından bizzat yapılması gereken Allah ve Peygamber emri; namazgibi.
Farz-ı Kifaye :Bazı mü'minlerin yapması ile diğer mü'minlerden düşen farz görev; cenaze namazıgibi.
Fıtrî :Yaratılıştan.
Fitne : Karışıklık,fesat, azdırma, Hakk'dan sapma.
Flört : Aşıkdaşlık.
Fetva : Bir meseleveya dava hakkında İslâm Hukûku'na uyun olarak müftü veya bir İslâm bilginitarafından verilen hüküm; karar.
Ganîmet : Müslümanaskerlerin düşmandan aldığı herbir şey.
Gayr-ı medenî :Medenî olmayan.
Gayr-ı meşrû :Meşrû olmayan.
Gayr-ı müslim :Yahûdi, Hıristiyan.
Gazve : Savaş,akın, askerî sefer.
Gıybet : Kişiyigıyabında hoşlanmayacağı tarzda anmak.
Hadd : Bak. 2/149.
Hadîs : Hz.Peygamber'in sözü.
Halife-i Müslimin :İslâm Toplumu'nun devlet ve hükûmet başkanı.
Halvet :Kadın-erkek bir arada yalnızca kalmak.
İctihad : İslâmDini'nin iki ana kaynağı olan Kur'ân ve Sünnet'ten belirli esaslar içinde hükümçıkarmak.
İctimaî : Sosyal.
İhlas : Yapılanıyalnız ve yalnız Allah için yapmak.
İkaz : Uyandırmak.
İktisab : Kazanmak.
İlga : Yürürlüktenkaldırmak.
İrşad : Doğru yolugöstermek.
İstişare : Danışma.
İtikadî : İnançlailgili.
Kâfir : Kur'ân veSünnet'le belirlenmiş îman esaslarının, ilâhî emirler ve yasakların bütününeveya herhangi birine inanmayan kişi, laik insan.
Kâhin : Gelecekleilgili haber verme iddiasındaki kişi.
Kerâhet : Mekrûh.
Kerahet-iTahrimiye: Harama yakın olan mekrûh.
Kısas : Bak. 2/178.
Kitab : Kur'ân.
Kültür : Birmilletin veya ümmetin manevî varlığını meydana getiren inançların,geleneklerin, adetlerin; hayat tarzının bütünü.
Lağiv : Dünya veÂhiret Hayatı'na yararı olmayan ve bu sebeble kaçınılması gereken söz veya iş.
Laik : Diniolmayan, Kur'ân ve Sünnet yönetimini kabul etmeyen.
Lânet : Allah'ınrahmetinden uzak olmak.
Lûtî : Homoseksüel.Lûtî sözcüğü İslâm literatüründe Lût Peygamber'in inkârcı ve isyancı toplumununyaptığı çirkin işi yapan kişi anlamında kullanılmaktadır.
Mahrem : Kendisiyleevlenilmesi dinen yasaklı olan kadın veya erkek.
Masiyet : Günah,isyan.
Materyalist :Maddeci.
Mehir : İslâm AileHukuku'nda kadının zevcelik bedeli olarak aldığı para, menkul veya gayr-ımenkul mal. İki tarafın rızasıyla belirlenen mehre mehr-i müsemma, peşin olarakverilip alınana mehr-i müaccel denilir. Nikâh akdi sırasında mehrinbelirlenmemesi mehri düşürmez. Kadının benzerleri için verilen mehr, mehr-imisil olarak sabit olur.
Mekrûh : İslâm Dini'ndeyalnızca sübût veya delâlet yönünden kesinlik arzedici Allah veya Peygamberemri ile yasaklanan söz, davranış ve iş. Haramdan aşağı derecede yasak.Mekrûhdan kaçınan sevaba erer.
Meni : Erkek veyakadından şehvetle ve fışkırarak gelen sıvı.
Mesaj : Bir haberveya bir şey göndermek.
Meşrû :Helâl,hukûkî.
Müctehid : İçtihadyapan.
Mitoloji : Tarihöncesine dayanan efsaneyi inceleyen bilgi.
Motif : Unsur, asılamaç.
Müessir : Tesireden; etki yapan.
Müfessir : Kur'ân-ıKerîm'i açıklayan, yorumlayan.
Mükellef : Yapmaklasorumlu, yükümlü.
Münafık : Kafası vekalbiyle kâfir olup dıştan Müslüman olarak bilinen kişi.
Münevver : Aydın.
Müstağni : İhtiyaçduymayan.
Müşkülpesent :Titiz davranan, bir şeyi kolay beğenip karar veremeyen.
Na mahrem :Kendisiyle evlenilmesinde dinî bir sakınca olmayan kadın veya erkek.
Nezîh : Kötülük veçirkinlikten uzak.
Nükte : Gizliişaret, ince mesele, ince nokta.
Otorite : İtâatettirme hak ve iktidarı. Bir sahada derinleşmiş kişi.
Pîri-Fânî : İleriderecede yaşlı.
Recm : Zina cezası olaraktaşlanarak ölüm.
Resûlullah :Allah'ın Peygamberi.
Rivayet : Sözü,haberi bir başkasına nakletmek. Hadîs terimi olarak rivâyet, hadîsi birbaşkasına aktarmaktır.
Sadaka-i Câriye :Sevabı kişinin ölümünden sonra da devam edecek, yol-çeşme-camiî, duâcı evlât veilmî eser gibi kalıcı hayır.
Sâhabî :Hz.Muhammed'i mü‘min olarak görmüş ve mü'min olarak ölmüş kişi.
Salât : Hz.Muhammed'in şanını artırmasını, Cennet'teki en yüksek makam olan Makam-ıMahmûd'u ve ümmetine şefâat etme hakkını kendisine vermesini Yüce Allah'dandilemek.
Sûre : Kur'ân-ıKerîm'in yüz on dört bölümünden her biri.
Sünnet : Allah'ınResûlü Hz. Muhammed'in sözleri, işleri ve tasvib buyurduklarının bütünü.
Statü : Nizam,tüzük.
Strateji : Orduyudüşman karşısında yönetmek sanatı.
Şerîat : Allah'ınve Peygamberi Hz. Muhammed'in insanlar için koyduğu kanunların; emirler veyasakların bütünü.
Şer'î Mesken : Bak.1/140.
Şümûl :Kapsam;içine almak.
Tahâret : Küçükveya büyük abdestten sonra su ile temizlenmek.
Takva : Şirkdenarınmış olarak Allah'a ve diğer İslâmî inanç esaslarına inanmak, Allah'ın vePeygamberinin emirleri ve yasaklarına bağlılık.
Tasarruf : Malikveya sahib olmak, kullanmak, tutum.
Tasrîh : Açıklama.
Tavzif :Görevlendirmek.
Ta'zîr : Bak.2/149.
Tecelli : Görünmek,açığa çıkmak, belirmek.
Techiz : Gerekliolanla donatmak.
Tecvîz : Caizgörmek, olabilir kılmak.
Tedrici :Derecederece, merhale merhale sonuca gitmek.
Tefrîk : Ayırmak.
Tekeffül :Üstlenmek.
Tenasül : Üremek.
Tevlid : Doğurtmak,netice vermek.
Teyemmüm : Subulunmadığı veya kullanılmadığı takdirde cünüplüğü veya abdestsizliği gidermekiçin elleri temiz bir toprağa veya toprak cinsinden bir maddeye sürüp yüzü vedirseklere kadar kolları meshetmektir.
Vahîy : Allahtarafından peygamberlere lafız ve mânâ olarak veya yalnız mânâ olarak doğrudandoğruya, ya da Cibril isimli melek aracılığı ile indirilen ilâhî buyruklar.
Vasat : Ortam,orta.
Vecîbe : Farîze,farz.
Ya Resûlâllah : EyAllah'ın peygamberi.
Zarûrî : Mecbûrî,zorunlu.
Zâviye : Açı.
Başlıca Kaynaklar
Tefsirler
CelâlüddinAbdurrahman b. Ebû Bekr Es-Suyûti, Ed-Dürrül-Mensûr-Tefsîrul-Me'sûr Beyrut(1-6)
Cessas,Ahkâmül-Kur'ân 1335 (1-3).
Ebû AbdullahMuhammed b. Ahmet el-Ensâril-Kurtûbî, El-Camiu Li Ahkâmil-Kur'ân 1968,Darul-Kütübil-Misrî (1-20).
Hamdi Yazır, HakDini Kur'ân Dili İst. İkinci Baskı (1-9).
İsmail b. KesîrEl-Kureşiyyid-Dimaşkî, Tefsirül-Kur'ânil-Azîm (1-4).
İbnül-Arabî,Ahkâmül-Kur'ân Tahkik. Ali Muhammed el-Becâvî (1-4).
Muhammed Ali Sabûnî,Muhtasar Tefsirü İbn-ü Kesir (1-3).
Muhammed Ali Sabûnî,Revâiül-Beyan Tefsîr-u Âyâtil-Ahkâm Minel-Kurân 1977, Dimaşk (1-2).
M. Er-Razî,Et-Tefsîrül-Kebîr.
Saîd Havva, El-EsasFit-Tefsîr (1-9).
Hadis Kitapları
Muhammed b. İsmailEl-Buhârî, Es-Sahîh 1315 Matbaa-i Amire baskısından... Mehmet Özdemir Neşri(1-8)
Hafız El-Münzirî,Muhtasar Sahih-i Müslim, Tahkîk; M. Nâsurud-Din El-Bânî 1969 Kuveyt.
Ebu İsa Muhammed b.İsa, Et-Tirmizi Sünenüt-Tirmizî 1966, El Hafız Ebu Abdurrahman b. YezîdEl-Kazvini, Sünen-ü İbn-i Mace, Talîk Muhammed Fuat Abdul-Bakî.
İbn-ü Sinan b. DinarEn-Nesâî, Sünenün-Nesâî Bi Şerhil-Hafız Celâleddin Es-Suyûtî ve Haşiyetil-İmamEs-Sindî, Beyrut (1-8).
Ahmet İbn-ü Hanbel,Müsned 1969 Beyrut (1-6).
Ali b. MuhammedEs-Şevkâni, Nevlül-Evtar (1-8).
Ali MutttekîEl-Hindî, Muntahab-ü Kenzûl-Ummal 1969 (Müsned-ü Ahmed İbn-ü Hanbel KenarındanMatbu)
Celalüddin-El-Suyutî,El-Camiüssağir Fi Ehadîsil-Beşîrin-Nezîr Mısır (1-2).
Heysemî Nuruddin Alib. Ebû Bekîr, Mecmeüz-Zevâid ve Menbeul-Fevaid, Beyrut 1967 (1-10).
Sıddık Han,Hüsnül-Üsveti Bima Sebete Minallahî ve Resûlihi Fin-Nisveti.
İbn-ü HacerEl-Askalânî, Bülûğul-Merâm Min Edilletil-Ahkâm, Talîk Es-Seyyid Muhammed EminKetbî.
İbn-ü HacerEl-Askalânî, El-Metâlibül-Âliye Bi Zevâidil-Mesanîdis-Semâniye, TahkikHabîbur-Rahman El-A'zamî.
İsmail b. MuhammedEl-Aclûnî, Keşfül-Hafâ ve Müzîlül-İlbas Ammeştehere minel Ehadîsi FiElsinetin-Nâs, Talik Ahmet Kellaş.
Mansur Ali Nafıs,Et-Tac El-Camiu Lil-Usûl Fi Ehadisir-Resûl 1961 Mısır.
Muhammed b. AbdullahEl-Hatib Et-Tebrîzi, Mişkâtül-Mesâbîh, Tahkiki M. Nasıruddin El-Bani.
Şerhler
Abdur-Reûf El-MünavîFeyzül-Kadîr (1-6).
Ahmed ZiyaeddinGümüşhanevi, Levamiul-Ukûl min Şerh-i Ramûzul-Ehadîs (1-5).
Ahmed Davudoğlu, S.Müslim Tercüme ve Şerhî.
Ali b. MuhammedEl-Karî, Min Mirkatil-Mefâtîh Şerh-ü Mişkatil-Mesâbih (1-4).
Bedruddin MuhammedEl-Aynî, Umdetül-Karî Fî Şerh-i Sahibil-Buharî (1-25).
CelalûddinAbdurrahman b. Ebû Bekr Es-Suyûtî, Tenvîr ul-Havalik Şerhün Ala "Muvatta-ıMalik" Beyrut (1-3).
Ebut-TayyipMuhammed, Şemsul-Hakkil-Azim; Abâdî, Avnul-Ma'bud Şerh-u Sünnen-i Ebî Davud;Zabd ve Tahkik, Abdurrahman Muhammed Osman 1968 Medine (1-14).
Haydar Hatiboğlu, S.İ. Mace Ter. ve Şerhi (1-10).
Kâmil Miras-AhmetNaim, Sahîh-i Buharî Muhtasarı Tecrid-i Sarîh Ter. ve Şerhi. Birinci Baskı(1-12).
Muhtelif Kitablar
Abdülkadir Udeh,Et-Teşrîül-Cinâil-İslâmî 1968, (1-2).
AbdurrahmanEl-Cezerî, Kitabül-Fıkh Alel-Mezâhibil-Erbaati (1-5).
Ali Rıza Demircan,İslâm Nizamı (1-3), Allah'ın Resûlü'nden Hayat Düstûrları, İslâm'da BâtılaBenzemenin Hükmü.
Suyûtî,El-Hasâisul-Kübrâ (1-3).
Gazalî, İhyaüUlumüddin (1-5).
Hakîm Et-Tirmizî,Nevâdirül-Usûl
İbnül-KayyumEl-Cevzî, Zâdül-Meâd Fi Hedy-i Hayril-İbâd
Doç. İbrahim Cânân,Hz. Peygamber'in Sünnetinde Terbiye
Kadı İyaz,Kitabüş-Şifa (1-2).
Kemal b. Hümâm,Şerh-u Fethül Kadîr (1-8)
M. Cemal Öğüt, Kadınİlmihali.
M. Zeki Pakalın,Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü (1-3).
M. İbnür-Rüşd,Bidâyetül-Müctehid Fî Nihâyetil-Muktesid (1-2).
M. Zihni, Nimet-iİslâm (İslâm Dergisi Yayını)
Ömer Nasûhî Bilmen,Hukûk-u İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhıyye Kamusu (1-8).
Yusuf El-Kardavî,El-Halâl vel-Haram Fil-İslâm, Fikhüz-Zekâti (1-2).
Zehebî, Kitabül-Kebâir.
Cinsellikle İlgili Kitaplar
BaştaVarlık, Sander, Altın ve Payel yayınları olmak üzere, cinsellikle ilgili hemenhemen ciddî görünümlü bütün Türkçe telif ve tercüme eserler gözdengeçirilmiştir.
